دانه چیا از انواع دانه های خوراکی با ظاهری بیضی شکل و سیاه رنگ با لکه های سیاه و سفید از خانواده نعناع (Lamiaceae) و بومی مرکزی و جنوبی مکزیک و ایالات متحده آمریکا است. این دانه ها آبدوست هستند و در هنگام خیس شدن و ایجاد یک پوشش مخاطی در غذاهای مبتنی بر چیا و نوشیدنی با بافت ژله ای، تا 12 برابر وزن خود، مایع جذب می کنند.

- ارزش غذایی
علیرغم کوچک بودن، دانه های چیا پر از مواد مغذی مهم هستند. دانه چیا منبع خوبی از اسیدهای چرب امگا 3 ، پروتئین، فیبر ، آنتی اکسیدان ها ، آهن و کلسیم هستند. این دانه ها در مخلوط با آب، منبع خوبی از پروتئین محسوب می شوند که می توانند تخم مرغ وگوشت را در آشپزی برای گیاهخران شوند. دانه های چیا را می توان به صورت پخته یا خام میل کرد ، اما باید آنها را به غذای دیگری اضافه کرد یا قبل از غذا خیس کرد.
همچنین خوردن 28 گرم تخم دانه چیا در روز می تواند نیاز روزانه شما به کلسیم، فسفر ، منگنز و مقادیر کمتری پتاسیم و مس را تامین کند. دانه های چیا نسبت به دانه های کتان ، امگا 3 ، کلسیم ، فسفر و فیبر بیشتری دارند اما متاسفانه بیشتر افراد به اندازه کافی از این ماده مغذی اساسی استفاده نمی کنند.

- خواص دانه چیا
غذاهای گیاهی از دیرباز با کاهش خطر ابتلا به بسیاری از شرایط نامطلوب سلامتی از جمله چاقی ، دیابت ، بیماری قلبی و مرگ و میر کلی همراه بوده اند. نشان داده شده است که آنها از یک چهره سالم، افزایش انرژی و وزن کمتری حمایت می کنند.

- چیا و قدرت فیبر
آسانترین راه برای افزایش مصرف فیبر ، خوردن غذاهای گیاهی بیشتر مانند میوه ، سبزیجات ، آجیل ، دانه و غلات فرآوری نشده است.

- کاهش وزن
دانه چیا به عنوان یک منبع عالی از فیبر به افراد کمک می کند تا مدت طولانی تری احساس سیری کرده و چون بسیار کم کالری هستند به کاهش وزن کمک می کند.
دانه های چیا حاوی تقریباً 5 گرم فیبر در هر قاشق غذاخوری هستند و مقادیر بالای اسیدهای چرب امگا 3 و اسید آلفا لینولئیک برای کاهش وزن مفید باشد. دانه را می توان هنگام مخلوط شدن با آب به عنوان ژل نیز مصرف کرد. این باعث می شود تا بدن آن را آهسته تر هضم کرده و به طور بالقوه مانع از گرسنگی برای مدت طولانی تر می شود.

- درمان دیورتیکولوز
رژیم های غذایی حاوی فیبر بالا با جذب آب در روده بزرگ و تسهیل حرکت روده ها باعث کاهش شیوع شعله ور شدن دیورتیکولیت می شوند. خوردن یک رژیم غذایی سالم و پر فیبر با میوه و سبزیجات فراوان ، باعث کاهش فشار و التهاب در روده بزرگ می شود. دانه چیا با میزان فراوان فیبر از عود این بیماری جلوگیری کرده و باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارش و روده بزرگ و کمک به هضم آسان می شود.

- کاهش بیماری های قلبی عروقی و کلسترول
افزایش فیبر باعث کاهش فشار خون و کلسترول می شود. مطالعات اخیر نشان داده است که فیبر موجود در دانه چیا در تنظیم سیستم ایمنی و التهاب نقش داشته باشد. به این ترتیب ، ممکن است خطر ابتلا به شرایط ناشی از التهاب مانند بیماری های قلبی عروقی ، دیابت ، سرطان و چاقی را کاهش دهد.

- تنظیم قند خون و کنترل دیابت
دانه چیا توانایی تبدیل گلوکز به کربوهیدرات را به صورت آرام دارد. این می تواند بر افراد مبتلا به دیابت نوع 2 تأثیر مثبت داشته باشد. رژیم های غذایی حاوی فیبر بالا با خطر کمتری برای ابتلا به دیابت همراه است و خوردن وعده های غذایی با فیبر بالا به پایداری قند خون کمک می کند.

- هضم و سم زدایی
یک رژیم غذایی حاوی فیبر از یبوست جلوگیری می کند و باعث منظم شدن دستگاه گوارش سالم می شود. حرکات منظم روده برای دفع روزانه سموم از طریق صفرا و مدفوع بسیار مهم است.

- امگا 3 برای مبارزه با بیماری های قلبی
دانه چیا علاوه بر فیبر سرشار از امگا 3 می باشد که می تواند خطر ترومبوز و آریتمی را کاهش دهد ، اختلالی که می تواند منجر به حمله قلبی ، سکته مغزی و مرگ ناگهانی قلبی شود. امگا 3 همچنین باعث کاهش سطح LDL ، کلسترول تام و تری گلیسیرید ، کاهش پلاک آترواسکلروتیک ، بهبود عملکرد اندوتلیال و فشار خون کمی شود.

- موارد مصرف
دانه چیا را می توانید به صورت باز از عطاری ها و یا به صورت بسته بندی شده از فروشگاه های مواد غذایی تهیه کنید. آنها به رنگ خاکستری یا سیاه بوده و طعمی ملایم و مغذی دارند.
دانه چیا خام را می توان روی غلات ، ماست ، جو دوسر یا اسموتی ها پاشید. آنها همچنین می توانند به صورت پخته شده خورده شوند و به مواد پخته شده مانند نان و کلوچه اضافه شوند.
در رژیم غذایی گیاهخواران آنها می توانند جایگزین تخم مرغ شوند. برای استفاده از آنها به عنوان جایگزین تخم مرغ در پخت ، سعی کنید 1 قاشق غذاخوری دانه چیا را با 3 قاشق غذاخوری آب مخلوط کنید ، سپس بگذارید چند دقیقه بماند. ترکیب ژله ای را می توانید به جای تخم مرغ استفاده کنید.
از چیا می توانید در تهیه اوتمیل همراه با جودوسر، خوراک صبحانه کودکان، کلوچه های اسپاگتی و عدس، اسموتی های مختلف استفاده کنید.

- اسموتی چیا سبز؛ سالم و خوشمزه
برای تهیه اسموتی چیا سبز کافی است 2 فنجان اسفناج ، 1.5 لیوان آب و 2 قاشق غذاخوری دانه چیا را مخلوط کنید. سپس یک پرتقال پوست کنده ، یک فنجان توت فرنگی و یک فنجان زغال اخته منجمد را اضافه کرده و دوباره آنها را با یکدیگر ترکیب کنید. این اسموتی علاوه بر لاغری، طعم بی نظیری دارد.